Borówka amerykańska – modna, smaczna i… wymagająca!

Borówka wysoka zwana jest często borówką amerykańską, ponieważ pochodzi z Ameryki Północnej. Jest gatunkiem rośliny wieloletniej z rodziny wrzosowatych. Uprawiana jest w wielu krajach, w Polsce również stała się ona bardzo popularna, choć ma bardzo duże wymagania jeśli chodzi o rodzaj gleby. Krzew może osiągnąć nawet 2,5 metra wysokości.

Borówka amerykańska kwitnie od kwietnia do maja, a kwiaty zapylane są przez pszczoły i trzmiele. Owoce typu jagody pozornej dojrzewają od połowy lipca do końca września.

Owoce borówki są bardzo bogate w związki bioaktywne. Zawartość witaminy C wynosi średnio 10 mg, co stanowi około 1/3 dziennej ilości zapotrzebowania przez człowieka. Pozostałe witaminy obecne na poziomie istotnym to: witamina B1 (0,04 mg), witamina B2 (0,04 mg), witamina B3 (0,42 mg), kwas pantotenowy (0,12 mg), witamina B6 (0,05 mg), kwas foliowy (6,00 μg), witamina A (54,00 UI), witamina E (0,57 ATE).

– Klimat w dużym stopniu wpływa na owocowanie borówki amerykańskiej, a w tym roku zbiory skończyły się już pod koniec sierpnia. Powinny one potrwać aż do września. Pod koniec sezonu cena wzrasta, jest ona o wiele wyższa niż na początku. Mały słoik tych owoców to koszt 12 złotych, a za kilogram trzeba zapłacić aż 35 złotych. Mój sąsiad od dziesięciu lat produkuje borówkę amerykańską, a ja zajmuję się jej sprzedażą. W tym roku ceny są naprawdę wysokie, w porównaniu do lat poprzednich – powiedziała Maria Żegocka z miejscowości Brzezna w gminie Podegrodzie w rozmowie z miastoNS.pl.

Badania wykazują, że owoce borówki są bardzo dobrym źródłem polifenoli, których działanie przeciwzapalne, antykancerogenne oraz przeciwdziałające chorobom układu krążenia jest udowodnione. Owoce borówki mają dużą wartość odżywczą, bogate są w: cukry, kwasy mineralne, sole mineralne, pektyny i witaminy. Nadają się do spożycia na surowo, jako owoc deserowy, jak również na przetwory. Posiada szerokie zastosowanie i dlatego jest lubiana przez nabywców.

Polska znajduje się na czwartej pozycji pod względem jej produkcji, zaraz za Meksykiem, Kanadą i Stanami Zjednoczonymi. USA jest największym jej producentem (262 539 ton).

Borówka wysoka ma bardzo duże wymagania jeśli chodzi o rodzaj gleby. Wymaga gleby bardzo kwaśnej, o pH 4-5, a nawet 3,5-4 (oznaczane w KCl). Gleba musi być próchniczna, a optymalna zawartość próchnicy wynosi 3,5% i więcej. Najlepsze są gleby z torfu kwaśnego. Na glebach lekkich niezbędne jest nawadnianie. Jednak woda z naturalnych zbiorników przeważnie nie nadaje się do tego celu, ze względu na zbyt wysoki odczyn i musi być zakwaszana. Poziom wody gruntowej nie może być wyższy niż 40 cm. Roślina wytrzymuje mrozy do -25° C. Przy -30° C mogą przemarzać cieńsze pędy, a nawet całe części rośliny wystające ponad warstwę śniegu. Wiosenne przymrozki mogą zniszczyć część kwiatów.

W warunkach uprawy amatorskiej należy pod każdą sadzonkę wybrać dół o głębokości ok. 40cm – szerokości 50 cm i wypełnić go mieszanką gleby z torfem kwaśnym. Na plantacjach wybiera się głębokie bruzdy i wypełnia je mieszanką gleby z trocinami i korą. Sadzonki sadzi się w rozstawie 3m x 1 m. Po zasadzeniu przycina się pędy na wysokość kilku oczek ponad ziemią. Glebę w rzędach należy odchwaszczać ręcznie, między rzędami można mechanicznie. Wskazane jest ściółkowanie rzędów trocinami lub korą. Zmniejsza to parowanie wody, wzbogaca glebę w próchnicę (po pewnym czasie, gdy kora i trociny zgniją) oraz zwiększa jej kwasowość. Przez pierwsze kilka lat po zasadzeniu usuwa się tylko pędy przemarznięte i uschnięte. Po 3-4 latach należy usuwać również najstarsze bardzo drobne gałązki i skracać pędy bardzo wysokie. Po 7-8 latach należy wykonać silniejsze cięcie, nie cięte rośliny mają bowiem skłonność do naprzemiennego obfitego owocowania co 2 lata.

Do nawożenia używa się wyłącznie nawozów kwaśnych. Każdej wiosny należy nawozić siarczanem potasu w ilości 50-60 kg na 1 ha, siarczanem amonu w ilości 60-80 kg na 1 ha. Nie należy stosować nawozów fosforowych, gdyż wnoszą one do gleby wapń.

Choć borówka amerykańska należy do wymagających roślin, to jednak rolnicy uprawiają ją ze względu na jej wysoką cenę (w porównaniu do innych owoców). Ceny świeżych owoców borówki amerykańskiej zwykle wahają się od 8 do 12 złotych za 0,5 kilogramowy pojemnik.

Maria Żegocka zajmuje się sprzedażą borówki na terenie Rynku Maślanego w Nowym Sączu. Potwierdza ona, że brak opadów deszczu sprawia, że plantatorzy odnotowują spadek zbiorów. Wysoka cena absolutnie nie odstrasza klientów, ponieważ stała się ona bardzo popularna.

Ceny za borówkę wysoką wynikają z wysokiej jakości owoców i ich walorów zdrowotnych. Oprócz trudu, który plantatorzy wkładają w uprawę oraz bardzo dużych nakładów, trzeba pamiętać, że krzewy borówki wchodzą w owocowanie w trzecim roku po posadzeniu, a pełnię owocowania osiągają po siedmiu latach, więc okres zwrotu kapitału jest bardzo długi, nieporównywalny z innymi gatunkami owoców jagodowych. W tym roku plony borówki są porównywalne z rokiem ubiegłym, a więc nie będzie rekordu.

Agnieszka Michalik
Fot.: Agnieszka Michalik