Czas Bożego Narodzenia – zwyczaje i tradycje

Święta Bożego Narodzenia to czas dla rodziny i najbliższych. Koniec roku skłania do refleksji. Adwent poprzedza Boże Narodzenie i trwa trzy tygodnie, jest to dla wszystkich katolików radosny czas oczekiwania na przyjście Chrystusa. W tym okresie w kościele odprawiane są roraty poświęcone Najświętszej Marii Pannie. W niektórych regionach Polski wyplatane były dawniej wieńce adwentowe, które wieszane były w domu pod sufitem. Tradycyjnie gospodynie wypiekały pierniki i wykonywały przeróżne ozdoby na choinkę. Zwyczaje te pozostały w niektórych domach po dzień dzisiejszy, choć nie są już tak mocno kultywowane jak dawniej.

Czytaj również: Sądeccy policjanci będą prowadzić wzmożone działania na drogach w okresie świąt Bożego Narodzenia!

Okres przedświąteczny sprzyja pisaniu życzeń świątecznych na kartkach pocztowych i wysyłaniu ich do krewnych i znajomych. Wtedy też niektórzy z nas zastanawiają się nad prezentami pod choinkę.

Wigilia Bożego Narodzenia to wyjątkowy dzień w roku. W tym dniu sprzątano domy oraz dekorowano je snopami zboża, które ustawiano w kątach pokoi. Symbolizowały one pomyślność i dostatek. Domy ozdabiano podłaźniczkami czyli iglastymi gałązkami. Dawniej nie było w Polsce zwyczaju przystrajania choinki, przywędrował on dopiero w XVIII wieku z Niemiec. W Wigilię każdy oczekuje na pojawienie się pierwszej gwiazdki na niebie i jest to nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej zwiastującej narodziny Jezusa. Ujrzeli ją na niebie Trzej Królowie i to ona poprowadziła ich do stajenki betlejemskiej. Wieczerza wigilijna według tradycji powinna składać się z dwunastu potraw, które w tym dniu są postne. Wigilię rozpoczyna się czytaniem fragmentu Ewangelii Mateusza lub Łukasza i jest to fragment dotyczący narodzin Chrystusa. Kolejnym etapem jest łamanie się opłatkiem i składanie sobie życzeń. Zwyczajem jest również wkładanie sianka pod biały obrus oraz ustawianie jednego nakrycia więcej dla zbłąkanego wędrowca lub dla bliskiej lecz nieobecnej osoby. Nikt w tym dniu nie powinien być samotny.

Łamanie się opłatkiem przy wigilijnym stole oraz składanie sobie życzeń to odniesienie do Ostatniej Wieczerzy. Opłatek jest symbolem miłości i jedności chrześcijan oraz zjednoczenia z Bogiem. Został on upowszechniony w Polsce na początku XX wieku.

Potraw na wigilijnym stole powinno być dwanaście i powinny się w nich znaleźć wszystkie płody ziemi. Ponadto każde z nich należy spróbować, aby mieć szczęście przez cały rok. Niektóre z typowych potraw to: barszcz z uszkami, ryby, kapusta z grochem lub z grzybami, pierogi z kapustą, kulebiak, kutia, kluski z makiem i wiele innych, w zależności od regionu. Potrawy wigilijne powinny być bezmięsne i bez użycia tłuszczów zwierzęcych. Po wieczerzy wigilijnej śpiewane są kolędy, a o północy w kościołach odprawiana jest pasterka, która jest upamiętnieniem przybycia do Betlejem pasterzy. Dzień po Wigilii to Boże Narodzenie (25 grudnia), a drugi dzień świąt to św. Szczepana, który był pierwszym męczennikiem.

Święta Bożego Narodzenia to najważniejszy czas w kalendarzu liturgicznym, czas spotkań przy stole, rozmów w gronie rodzinnym i wspólnego kolędowania.

Agnieszka Michalik
Fot.: pixabay.com (zdjęcia ilustracyjne)