Biblioteka Publiczna w Krynicy – Zdroju. Ponad 40 wydarzeń dla mieszkańców z projektu BLISKO

Krynicka książnica pozyskała dofinansowanie w kwocie 117 tys. zł ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021 – 2025) na realizację projektu pt. „Zrób pierwszy krok do biblioteki – jest BLISKO”. Przez dwa lata (2024 i 2025) biblioteka zorganizowała ponad 40 wydarzeń promujących czytelnictwo, w których uczestniczyło około 1 tys. osób. Przeprowadziła badania potrzeb i opracowała diagnozę, zorganizowała kilka szkoleń dla bibliotekarzy i instytucji współpracujących oraz 3 wizyty studyjne.

Czytaj również: MCK Sokół: „Zaduszki Dżemowe” Wojtka Klicha

Przyszedł czas na podsumowanie drugiego roku realizacji projektu. W 2025 r. zupełnie nowym i ciekawym przedsięwzięciem był konkurs na Inicjatywy Lokalne, który polegał na zgłoszeniu przez mieszkańców Gminy Krynicy – Zdroju swoich pomysłów na spotkania, warsztaty i inne aktywności, połączone z książką, biblioteką, czytaniem. Komisja Konkursowa zakwalifikowała do realizacji 4 pomysły zgłoszone przez jedno stowarzyszenie i trzy grupy nieformalne. Wszystkie cztery inicjatywy były realizowane wspólnie z biblioteką. Łącznie na konkurs przeznaczono 27 tys. zł, które pokryły przewidziane w preliminarzach kosztów wydatki.

Jedną z inicjatyw, złożonych przez Stowarzyszenie Miłośników Małej Ojczyzny Berest, były warsztaty teatralne dla grupy wolontariuszy oraz przygotowanie mini spektaklu dla dzieci. Warsztaty prowadziła aktorka Teatru Tej Ziemi Karolina Fortuna. Zabawne przedstawienie pt. „Krasnoludki na tropie szczęścia” odbyło się 8 czerwca podczas pikniku rodzinnego w Bereście. W tym dniu odbył się również konkurs literacko-recytatorski dla dzieci i młodzieży oraz konkurs plastyczny pt. „Biblioteka przyszłości”.

Kolejny pomysł został zgłoszony przez kreatywny klub „Jaworzynki” z osiedla Czarny Potok. Inicjatywa zatytułowana „Sploty pokoleń – wspólna twórczość, wspólne historie” polegała na zorganizowaniu warsztatów (pod kierunkiem lokalnej artystki Agaty Broniszewskiej), podczas których seniorki rozwinęły swoje pasje rękodzielnicze – nauczyły się metody filcowania. Uczestniczki warsztatów zorganizowały też dwa spotkania międzypokoleniowe, na których przekazały zdobyte umiejętności dzieciom i młodzieży. Zajęcia były okazją do poznania literatury poświęconej różnego rodzaju rękodziełu, etnografii, rozwijaniu swoich zainteresowań.

„Ziołowy zakątek wśród literatury” – to tytuł trzeciej inicjatywy zgłoszonej także przez grupę nieformalną. Autorzy tego pomysłu zaprosili mieszkańców do wzięcia udziału w warsztatach zielarskich, prowadzonych przez fitoterapeutkę.  Warsztaty odbywały się nie tylko stacjonarnie, ale także w plenerze – na łące i w lesie. Uczestnicy zdobywali wiedzę nt. roślin, zbierania, suszenia czy sporządzania kosmetyków i przetworów, ale także samodzielnie wykonywali hydrolaty, maceraty, kosmetyki, przyprawy. Warsztaty stały się okazją do poznania książek dotyczących tej tematyki – tytułów proponowanych przez prowadzącą zajęcia panią Annę Pietruszę i książek, które znajdują się w księgozbiorze biblioteki. Spotkania warsztatowe były okazją do ciekawych rozmów przeplatanych osobistymi doświadczeniami, przekazami rodzinnymi i ciekawostkami przyrodniczymi i regionalnymi.

Do poznawania świata roślin zostały zaproszone również dzieci. Grupa skautów z drużyny Royal Rangers Krynica- Zdrój wraz z opiekunami wzięła udział w warsztatach zielarskich pt. „Mały zielarz: odkrywamy moc roślin”, które odbyły się w plenerze, a uczniowie z Zespołu Szkolno – Przedszkolnego nr 1 w Krynicy – Zdroju samodzielnie wykonywali herbatki z suszonych roślin i ziół na zajęciach pt. „Mały zielarz”.

Czwarta inicjatywa zatytułowana „Bądźmy blisko natury – zioła, zmysły oraz ciało” dotyczyła także warsztatów zielarskich, ale ten pomysł sięgał do dawnych przepisów i receptur, które wykorzystywały właściwości ziół rosnących na naszym terenie. Wniosek zgłosiła nieformalna grupa osób z osiedla Źródlana. Inicjatywa miała na celu zaktywizowanie starszych, nieaktywnych zawodowo pań poprzez kontakt z naturą, wspólne spędzanie czasu i poznanie ciekawej literatury dotyczącej ziołolecznictwa, dawnych zwyczajów, kulinariów. Podczas warsztatów zielarskich, prowadzonych przez pasjonatkę ziołowych receptur – Małgorzatę Polańską -Kubiak uczestniczki poznały tajniki wykonywania octów z ziół oraz herbat z kiszonych liści oraz kwiatów. Drugim komponentem tej inicjatywy były warsztaty artystyczne, na których powstały ilustracje lokalnych roślin, wykonane różnymi technikami plastycznymi.  Zajęcia przeprowadziła Agata Broniszewska – instruktorka, malarka. Efektem spotkań był oryginalnie ilustrowany zielnik, z autorskimi przepisami i ręcznie wykonaną haftem krzyżykowym okładką.  

Oprócz Inicjatyw Lokalnych, w 2025 r. biblioteka wspólnie z partnerami przygotowała dla czytelników i mieszkańców – dzieci, młodzieży i dorosłych 12 wydarzeń, które były odpowiedzią na oczekiwania, propozycje, sugestie, które czytelnicy wskazali w czasie wcześniejszych badań i diagnozy. – Dzięki temu, że projekt był skierowany nie tylko do mieszkańców, ale i realizowany wspólnie z nimi, mogliśmy stworzyć niejako przestrzeń do integracji i wzajemnych działań. Mieszkańcy i czytelnicy z różnych środowisk poznali się wzajemnie, nawiązali kontakty i działali jako wspólnota – mówi Dorota Jaśkiewicz dyrektor Biblioteki Publicznej Gminy Krynicy-Zdroju.

Dzięki poznanym propozycjom, w maju br. 14 drużyn zamieniło się w poszukiwaczy skarbów, biorąc udział w detektywistycznej grze terenowej pt. Tropami Tajemnic. Trasa poszukiwaczy tajemnic przebiegała po krynickim Deptaku, a uczestnicy mieli do rozwiązania wiele zagadek, rebusów i zadań. Rywalizacja była niełatwa, ale na najlepsze drużyny czekały atrakcyjne nagrody, ufundowane m.in. przez krynickie firmy. Zwycięzcą okazała się Rodzinka Happy Family.

Wśród propozycji nie zabrakło spotkań autorskich dla dorosłych. Gościem biblioteki był Sławomir Koper, który opowiadał o życiu i twórczości W. S. Reymonta i S. Żeromskiego. „Animus – serce moje” – recitale poetycko-aktorskie w wykonaniu Piotra Pilarskiego zgromadziły publiczność z Krynicy i Tylicza zainteresowaną artystyczną prezentacją twórczości poety.

Tradycje lokalne, zwyczaje świąteczne, obrzędy z naszego regionu, ale także dawne zabawy dla dzieci – były tematem spotkań z Izabelą Skrzypiec – Dagnan, autorką książek pt. „Lato”, „Zima – dawne tradycje i zwyczaje”. Zabawy dziadków i pradziadków, a zwłaszcza gra w talarka wciągnęły najmłodszych czytelników i sprawiły im wiele frajdy i radości. 

Jednym z kluczowych celów biblioteki w projekcie BLISKO było zachęcenie młodzieży do korzystania z biblioteki, stworzenie dedykowanej im oferty oraz przeznaczonej dla nich przestrzeni. Aby dowiedzieć się, jakie potrzeby ma dzisiejsza młodzież, zostały przeprowadzone badania w formie rozmów, wywiadów i ankiet. W odpowiedzi na zebrane sugestie biblioteka zaproponowała w br. cykl spotkań psychologiczno-motywacyjnych pt. „Życie ma wiele barw” dla młodzieży ze szkół z terenu Gminy Krynicy – Zdroju. Uczestnicy mieli okazję porozmawiać z Damianem Sobolewskim (autorem książki „Byłem skończony”), który opowiedział jak można wyjść z uzależnień i kierować się w życiu wiarą, pasją, pracą nad sobą. Dr Wanda Matras-Mastalerz wykładowca z Uniwersytetu KEN w Krakowie w ciekawym wykładzie pt. „W drodze do dorosłości – dzięki książce widzę i rozumiem lepiej” oraz pracy warsztatowej przekonywała jak ważną rolę w dorosłym życiu pełni wiedza zdobyta podczas czytania książek. Młodzież miała także okazję uczestniczyć w spotkaniu z psychologiem – Eweliną Ptasznik, która poruszała tematy różnych uzależnień, depresji, samookaleczenia. Wskazała także, kiedy i gdzie można szukać pomocy i wsparcia w trudnościach. – Spotkania z młodzieżą były dla nas ogromnym wyzwaniem, ponieważ nie chcieliśmy, żeby młodzi ludzie czuli się osaczeni, a zaopiekowani. To było naprawdę wiele godzin poszukiwania odpowiednich osób i ustalania z nimi tematów spotkań z uczniami.

Temat dojrzewania, problemów emocjonalnych i uzależnień, to niezwykle delikatny, ale też bardzo ważny temat. Młodzi ludzie wysłuchali wskazówek prelegentów dotyczących radzenia sobie ze stresem, rozwiązywali różne zadania, ale też mogli porozmawiać osobiście, co okazało się szczególnie istotne podczas tych spotkań – zaznacza Dorota Jaśkiewicz.

Ważnym elementem projektu były też szkolenia dla pracowników biblioteki, a także innych bibliotek: powiatu nowosądeckiego, szkolnych oraz instytucji współpracujących z biblioteką. Od kwietnia do października 2025 r. odbyło się 5 szkoleń: Rzecznictwo w bibliotece (prowadzone przez Natalię Gromow), Pokolenie Alfa w bibliotece: budowanie oferty dla pokolenia Internetu oraz Młodzież w bibliotece, czyli jak pokazać, że czytanie jest cool przygotowane przez Natalię Kościńską. Ciekawe warsztaty poprowadziła Dr Wanda Matras – Mastalerz – na temat kreatywnych form i metod pracy z literaturą dla dzieci od 0-3 lat „ Z książką rosnę, poznaję Świat i się rozwijam!” oraz drugie – pokazujące Książkę jako narzędzie rozwoju, wsparcia i edukacji nastolatków.

Jednym z celów projektu BLISKO było wzmacnianie roli biblioteki, jako „trzeciego miejsca” jednoczącego społeczność lokalną działaniami kulturalnymi, przyczyniającymi się do rozwoju aktywnego czytelnictwa i uczestnictwa w kulturze. Ważny aspekt projektu to współpraca i nawiązywanie partnerstw wśród lokalnych instytucji, stowarzyszeń, firm. Partnerami projektu byli: Stowarzyszenie Miłośników Krynicy, Zespół Szkół Ponadpodstawowych w Krynicy- Zdroju, Uniwersytet III Wieku, Ksiegarnia dziecięca „Drzewiec”, Akademia Sportu i nieformalna grupa seniorów.

Koordynator projektu – Agata Jarosz podsumowała: Nasza biblioteka była beneficjentem IV i ostatniej edycji BLISKO. Znalazła się w gronie ponad 180 bibliotek zakwalifikowanych do programu. Dwuletni projekt potwierdził, że biblioteka ma wielki potencjał, nie tyko czytelniczy, ale kulturalny, społeczny, środowiskowy. Pozyskane finanse z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozwoliły na zorganizowanie wielu ciekawych spotkań autorskich, warsztatów, innych pomysłów, wzmocniły aktywność mieszkańców, ich zaangażowanie. Efekty tej pracy są już widoczne, chociażby w większej identyfikacji biblioteki w środowisku czy wzroście liczby czytelników. Biblioteka pozyskała nowe grupy odbiorców – młodych, aktywnych zawodowo oraz rodziców z małymi dziećmi. Sukcesywnie wzrasta także liczba młodzieży, która „na nowo” odkrywa bibliotekę, nie tylko jako miejsce wypożyczania książek.

Materiał informacyjny Biblioteki Publicznej w Krynicy – Zdroju