Śwarne Babki czyli z kart historii, tradycji i kultury Mochnaczki Wyżnej i jej okolic [ZAPOWIEDŹ]

Koło Gospodyń Wiejskich w Mochnaczce Wyżej od wielu lat prowadzi aktywną działalność, której celem jest zachowanie dziedzictwa kulturowego polskiej wsi we wszystkich możliwych formach. Poprzez organizację lub współudział w organizacji dożynek i festynów, od wielu lat promuje region, jego kulturę, tradycję, mowę czy regionalne wyroby. W ostatnim czasie z inicjatywy koła powstał film: Śwarne Babki czyli z kart historii, tradycji i kultury Mochnaczki Wyżnej i jej okolic. W realizacji projektu udział wzięli przedstawiciele koła oraz mieszkańcy Mochnaczki Wyżnej i okolic, którzy w reportażu dzielą się swoją pasją i doświadczeniem. 

Czytaj również: Creme de la creme dla uszu. Lumen Art Festival zaprasza

Nadrzędnym celem projektu jest pokazanie lokalnej kultury w ciekawy sposób, co ma zachęcić młodych ludzi, szczególnie z powiatu nowosądeckiego, do kultywowania zanikających tradycji, do tej pory przekazywanych z pokolenia na pokolenie. – Opowieści i ciekawostek będzie naprawdę wiele, a wszystko to opowiedziane i wyśpiewane w barwny sposób, przy stole zapełnionym regionalnymi smakołykami i nauce tworzenia postaci ze słomy – mówią pomysłodawczynie projektu.

W tym roku miejscowość obchodzi 20-lecie powstania Ochotniczej Straży Pożarnej, a w przyszłym 30-lecie powstania szkoły, dlatego z tej okazji przedstawicielki koła gospodyń wiejskich wraz z radną Krynicy-Zdroju Iwoną Grzebyk-Dulak, chciały przybliżyć jej uczniom, druhom, mieszkańcom gminy i okolic jak również turystom, historię oraz piękno tej urokliwej miejscowości.

– Jest to zatem barwna i ciekawa produkcja, przeplatana nie tylko opowieściami o historii, tradycji i kulturze tego rejonu Sądecczyzny, ale też licznymi kadrami prezentującymi piękno tej miejscowości i jej okolic. Celem projektu jest także zapoznanie szerszej publiczności z miejscowościami należącymi do gminy Krynica-Zdrój. Perły Polskich Uzdrowisk czyli Krynicy-Zdroju nie trzeba nikomu przedstawiać, jednak wiele osób nawet nie wie o tym, jak urokliwe miejscowości stanowią część tej gminy – dodaje Iwona Grzebyk-Dulak.

Dla twórców projektu ważne jest, aby turyści, a szczególnie młodzi mieszkańcy gminy i jej okolic poznali i pokochali ten region. – Zależy nam, by coraz liczniejsze grono, także z terenu całej Polski, mogło korzystać na miejscu z uroków Sądecczyzny. Pandemia spowodowała, że coraz więcej osób szuka spokojnych miejsc, które pozwolą im odpocząć od tłumów. Takim miejscem są zapewne małe, urokliwe miejscowości wchodzące w skład gminy Krynica-Zdrój, które poprzez kulturalną aktywność jej mieszkańców, zyskują wśród turystów na atrakcyjności, co stanowi również promocyjny cel przedmiotowego projektu – wyjaśniają pomysłodawczynie projektu.

Wyznacznikiem członkiń stowarzyszenia są nie tylko słowa, ale przede wszystkim czyny, zatem by dążyć do realizacji celów statutowych, zainteresować turystów pięknem Sądecczyzny oraz zakorzenić w młodych miłość do lokalnych tradycji, próbują innowacyjnych form działania, jak przedmiotowy projekt, który realizują wraz z radną Krynicy-Zdroju i Starostwem Powiatowym w Nowym Sączu.

Pomysł i koordynacja projektu:

Anna Biłek – Prezeska Koła Gospodyń Wiejskich w Mochnaczce Wyżej,

Iwona Grzebyk-Dulak – Radna Rady Miejskiej w Krynicy-Zdroju

Projekt został dofinansowany ze środków Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu w ramach konkursu KULTURALNE SĄDECKIE.

***

Mochnaczka to rozległa wieś w gminie Krynica-Zdrój, która dzieli się na Mochnaczkę Niżną (bliżej Tylicza) i Wyżną. Miejscowość położona jest w dolinie potoku Mochnaczka, dopływu Muszynki, przy drodze Tylicz-Krzyżówka na wysokości 550 – 650 m n. p .m. Na wschód i zachód miejscowości ciągną się pasma górskie. Z Mochnaczki Wyżnej na północ prowadzi droga do Krynicy, a na wschód (z płyt betonowych) do Izb.

Mochnaczka Niżna została założona w 1589 roku, a Wyżna w 1629 roku. W latach międzywojennych zamieszkiwali je wspólnie Polacy, Łemkowie i Żydzi. W 1945 r. miejscowa ludność łemkowska wyjechała jako repatrianci do ZSRR, a pozostałych wysiedlono w czasie akcji „Wisła”.

W miejscowości znajduje się cerkiew pw. św. Michała Archanioła oraz ciekawe kaplice. Na uwagę zasługują również pozostałości budownictwa łemkowskiego, kamienne krzyże przydrożne oraz starodrzewy w różnych punktach wsi: dęby, jesiony, modrzewie i lipy.