Wyryli 11 966 imion i nazwisk pomordowanych Żydów. Uroczyste otwarcie skweru

Wczoraj (28 sierpnia) w Nowym Sączu odbyły się uroczystości otwarcia Miejsca Pamięci zamordowanych w czasie II wojny światowej żydowskich mieszkańców Nowego Sącza. Okazały skwer znajduje się przy ulicy Kazimierza Wielkiego, na terenie dawnego getta. Jak informują organizatorzy inicjatywy konstrukcja wyglądem nawiązuje do muzeum w Bełżcu, gdzie w obozie zagłady zginęło 16 tysięcy sądeckich żydów. W uroczystości wzięła udział m.in. Sara Weinfeld Melzer, która jako jedna z nielicznych przeżyła zagładę żydów z Nowego Sącza. Upamiętnienie było kulminacją tegorocznych obchodów 80. rocznicy deportacji i zagłady sądeckich Żydów w Bełżcu. Skwer Pamięci stanął dzięki Dariuszowi Popieli, Fundacji Popielów „Centrum” i Sądeckiemu Sztetlowi.

Czytaj również: Nieoczywisty szlak turystyczny, który zachwyca. Wśród wspaniałości Muszyna

– Stanąć z Sarą Melzer i niemal setką potomków sądeckich Żydów w miejscu pamięci Ofiar Holokaustu, to było wydarzenie niezwykłe. Dziś 95-letnia Sara, jako pierwsza zapaliła znicza, przerzuciła pomost do tamtego świata… Wielkie emocje, wielkie wruszenie. Wszystkim, zaangażowanym w projekt Ludzie, Nie Liczby-People, Not Numbers i Sądecki sztetl dziękuję! Dziś Nowy Sącz najgodniej jak się dało pożegnał 11966 mieszkańców naszego regionu. Dbajmy o to miejsce, szanujmy przeszłość. Pamiętajmy! – poinformował Łukasz Połomski.

Przedsięwzięcie realizowane było w ramach projektu „Ludzie, nie liczby”. Uczestnicy tej inicjatywy, prowadzonej przez kajakarza górskiego i olimpijczyka Dariusza Popielę od czterech lat wyszukują i upamiętniają z imienia i nazwiska ofiary Holokaustu w Małopolsce. Do tej pory pomniki z wymienionymi zamordowanymi żydowskimi mieszkańcami stanęły na kirkutach w Krościenku nad Dunajcem, Grybowie, Czarnym Dunajcu i Nowym Targu – upamiętniono w ten sposób łącznie ponad 5 tysięcy ofiar.

Jak mówi Dariusz Popiela, wydarzenie w Nowym Sączu miało wyjątkowy charakter – po raz pierwszy w Polsce upamiętniona została cała społeczność żydowska konkretnego, dużego miasta. – Realizując naszą misję dążymy do imiennego upamiętnienia ofiar, dlatego tak ważne jest dla nas wypisanie każdego indywidualnie z imieniem i nazwiskiem (…). Każdy z nas zasługuje na godny pochówek i pamięć – wyjaśnił pomysłodawca akcji.

Lista sądeckich Żydów zamordowanych przez Niemców w Holokauście – wskazał Popiela – powstała w wyniku wieloletnich kwerend naukowych przeprowadzonych w różnych instytucjach państwach (m.in. Instytut Yad Vashem w Izraelu, Międzynarodowe Centrum Badań Prześladowań Nazistowskich w Bad Arolsen w Niemczech, Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie, a także polskich archiwach Instytutu Pamięci Narodowej i Żydowskiego Instytutu Historycznego).

fot.: Piotr Droździk