Ta kobieta wciąż zaskakuje! Młoda sądeczanka, Justyna Zawiślan wskrzesiła twórczość Jana Karola Fydy

Jan Karol Fyda, syn Alojzego, to kompozytor pochodzący z terenów Sądecczyzny, urodzony 23 grudnia 1890 roku, zmarł w 1944 w Obozie Koncentracyjnym Sachsenhausen w północno-wschodnich Niemczech. Kompozytor, dyrygent, skrzypek, nauczyciel, pianista, więzień hitlerowskich obozów.

Na Sądecczyźnie – kompozytor do spektaklów Teatru Barbackiego, występował z Nowosądecką Orkiestrą Podhalańczyków, zakładał też swoje orkiestry w okolicznych miejscowościach – Podegrodziu, Grybowie czy Trzycierzu. W tej ostatniej miejscowości nauczał również w Szkole Muzycznej ulokowanej w drewnianej chałupce.
Podczas I wojny będąc w wojsku austriackim został uratowany we Włoszech przez tragarza który również pochodził z Nowego Sącza. W Austrii w 1916 cieszył się opinią „Straussa Wschodu” w krajowej prasie przez swój Walc „Marie Klange” wykonanym podczas koncertu w Klagenfurt.
Podczas walk objął stanowisko kapelmistrza w armii gen. Józefa Hallera i razem z tą orkiestrą uświetniał zaślubiny Polski z Morzem z 1920 roku, pisząc na te okoliczność poloneza oraz intermezzo – Two steps. Skomponował również Marsz Żałobny na pogrzeb Józefa Piłsudskiego.
Podczas II Wojny Światowej więzień obozów Auschwitz oraz Sachsenhausen, najprawdopodobniej również wtedy komponował (rodzina sugeruje pozycję kapelmistrza lub pomocnika kapelmistrza obozu w Sachsenhausen), aczkolwiek jego dzieła z tamtego okresu pozostają jeszcze zaginione.
Po wojnie zapomniany – jedyny publicznie dostępny ślad to odpis z Sądu Grodzkiego w Nowym Sączu z 1947 roku w którym potwierdzono jego śmierć w obozie Sachsenhausen w wyniku nalotów alianckich na kompleks.
W prywatnych archiwach spadkobierców możemy znaleźć afisze z koncertów, fotografie z conajmiej kilkunastoma składami różnych orkiestr, świadectwa ukończenia szkoły, korespondencje z właścicielami teatrów i prośbami o nowe kompozycje.