Żywa lekcja historii w Nowym Sączu. 40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego [Zdjęcia]

13 grudnia 2021 roku mija rocznica wojny komunistów z narodem. W całym regionie odbyły się uroczystości upamiętniające tamte wydarzenia. – Musimy pamiętać o tragicznych chwilach w dziejach naszej Ojczyzny. Tysiące Polaków stawiło opór komunistycznej władzy. Wiele osób internowano i aresztowano za brak zgody na bezprawie i dążenie do wolności – podkreślił marszałek Witold Kozłowski. Na nowosądeckim Rynku odbyła się retrospekcja historyczna organizowana przez Polskie Towarzystwo Historyczne oddz. Nowy Sącz.

Czytaj również: Sącz Boga w kościele św. Jana Pawła II. Adwentowe czuwanie młodzieży

Przed sądeckim ratuszem można będzie zobaczyć między innymi pojazdy, jakie w tamtym czasie używała Milicja. Była milicyjna, świetnie zachowana Nyska, był radiowóz – Duży Fiat. Na rynku można było zobaczyć przebranych w milicyjne mundury statystów. Dodatkowo stała karetka pogotowia, a takie jeździły do chorych przed czterema dekadami. Stał kultowy już autobus – słynny „ogórek”. Takie jeździły po drogach całego kraju w latach PRL-u. Ciepło biło od ustawionego i palącego się na rynku koksownika.

Z ogólnej liczby przewidzianych do internowania 39 osób w województwie nowosądeckim w pierwszych dniach obowiązywania stanu wojennego internowano 38 z wyjątkiem jednej, która przebywała poza miejscem zamieszkania. Wśród zatrzymanych większość stanowili pracownicy etatowi NSZZ Solidarność.

– Retrospekcja historyczna to taka forma przypomnienia, że tył taki dzień w historii naszego kraju – informował Paweł Terebka z Polskiego Towarzystwa Historycznego oddz. w Nowym Sączu. – Wiele osób pamięta tą szarą rzeczywistość z tamtych lat. Pamięta kontrole milicyjne, zatrzymania. Pamięta, że obowiązywała godzina milicyjna, że były praktycznie puste półki w sklepach, kartki na żywność. Ta retrospekcja ma na celu przypomnienie tych wydarzeń, cofnięcie się do tamtych lat w czasie.

13 grudnia 1981 roku Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego, z generałem Wojciechem Jaruzelskim na czele, wprowadziła stan wojenny na terenie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (PRL). Łącznie internowano 9800 osób, w tym ponad 1000 kobiet. Dalsze kilkanaście tysięcy aresztowano pod pretekstem złamania prawa dekretu o stanie wojennym. Na wieść o jego wprowadzeniu w kraju wybuchły strajki. W Małopolsce w kilkudziesięciu zakładach pracy protestowało wielu naszych rodaków. W największym ówczesnym kombinacie metalurgicznym Hucie im. Włodzimierza Lenina strajkowało ponad 30 tysięcy pracowników. Strajk brutalnie spacyfikowano w nocy z 15 na 16 grudnia. W wyniku działania komunistycznych sił bezpieczeństwa śmierć poniosło co najmniej kilkadziesiąt osób. Stan wojenny formalnie zniesiono 22 lipca 1983 roku, po 586 dniach.

fot.: Jakub Kruczek