Doliną Popradu pociąg mknie…

Słynąca ze swojego niepowtarzalnego uroku Dolina Popradu od niepamiętnych czasów przecięta jest trakcją kolejową, przy której wybudowano równie malownicze stacje kolejowe. Niestety i czas i dziejowe zawieruchy nie oszczędziły tych obiektów, przez co wiele z nich niechybnie, lecz powoli, obracało się w ruinę. To już jednak przeszłość.

Czytaj również: Tomasz Michałowski: Piwniczna-Zdrój musi wstać z kolan! Będziemy jak Muszyna!

Trwająca wiele miesięcy przebudowa i modernizacja 12 dworców kolejowych Doliny Popradu budziła wiele skrajnych emocji. Główny inwestor, Polskie Koleje Państwowe SA, stanął przed nie lada problemem pogodzenia tradycji z nowoczesnością przy jednoczesnym zachowaniu jak największego autentyzmu. Gdy z ostatniego dworca zniknęły zabezpieczające go siatki oczom mieszkańców i podróżnych ukazały się one w pełnej okazałości. Program Inwestycji Dworcowych spełnił swoje zadanie lepiej, niż można się było tego spodziewać.

Modernizacja dworców kolejowych Doliny Popradu nie byłaby możliwa bez znacznych nakładów finansowych. Te pochodziły nie tylko ze wspomnianego wyżej Programu Inwestycji Drogowych, ale i ze środków unijnych zabezpieczonych w Regionalnym Programie Operacyjnym dla województwa małopolskiego. 12 budynków kolejowych Doliny Popradu stanowi jedynie kroplę w inwestycyjnym morzu. W ramach całego programu na terenie Polski trwa lub właśnie dobiega końca modernizacja prawie 200 tego typu obiektów, z czego ponad 100 posiada status zabytku, co, jak wiadomo, nie ułatwia robotnikom zadania.

Zakończenie prac na naszym terenie nie tylko uratowało, ale i przywróciło do życia dworce kolejowe w Młodowie, Piwnicznej- Zdroju, Łomnicy- Zdroju, Wierchomli Wielkiej, Żegiestowie, Żegiestowie- Zdroju oraz Miliku. Wyremontowano ponadto obiekty w Starym Sączu, Rytrze i Barcicach. Całość zadania kosztowała 84 miliony złotych, dzięki którym nie tylko uratowano zabytkowe obiekty, ale i podniesiono komfort korzystających z nich podróżnych, także tych z ograniczonymi możliwościami fizycznymi. W ramach inwestycji zmieniło się także otoczenie dworców. Pojawiły się m.in. nowe chodniki, stojaki rowerowe oraz miejsca postojowe. Zamontowane zostały także nowe elementy małej architektury, takie jak ławki i kosze na śmieci.

Co ciekawe i warte zapamiętania, w Łomnicy- Zdroju, Młodowie, Miliku oraz Zubrzyku powstały zupełnie nowe budynki o powierzchni użytkowej do 100 metrów kwadratowych. Minimalistyczne bryły dworców łączą w sobie wymogi nowoczesności z kanonami lokalnej architektury.

Wszystkie budynki zostały również dostosowane do obsługi podróżnych o ograniczonej mobilności – osób starszych, rodzin z dziećmi oraz osób z niepełnosprawnościami. W szereg usprawnień wchodzą m.in. ścieżki prowadzące, oznaczenia w alfabecie Braille’a, kontrastowa kolorystyka, plany dotykowe dworców oraz zlikwidowane bariery architektoniczne. Dzięki inwestycji dworce stały się także bardziej ekologiczne. Bardzo ważnym elementem sprawującym kontrolę nad optymalizacją zużycia energii elektrycznej, cieplnej i wody jest system BMS (Building Management System) nadzorujący pracę instalacji i urządzeń na dworcach. Integruje on również nowoczesne systemy zapewniające bezpieczeństwo podróżnym i budynkom: monitoringu, kontroli dostępu, sygnalizacji włamania i napadu, a także przeciwpożarowe. 

Ogrom prac włożonych w nasze dworce opłacił się nie tylko mieszkańcom i podróżnym, ale i samemu inwestorowi. W listopadzie obecnego roku Fundacja Pro Kolej i Fundacja Grupy PKP ogłosiła wyniki szóstej edycji konkursu Dworzec Roku, Jest to kampania promująca najbardziej nowoczesne i funkcjonalne obiekty tego typu w Polsce. Po raz pierwszy w historii nagrodę główną otrzymał zespół obiektów – 12 kompleksowo przebudowanych dworców kolejowych w Dolinie Popradu. Konkurencja była duża, gdyż do konkursu zgłoszono 104 budynki kolejowe z całej Polski. Nasze dworce pokonały m.in. te z Zajezierza koło Dęblina, Gdańska, Węglińca i Wieliczki.

– Wybrana propozycja zwróciła moją uwagę ze względu na kompleksowość podejścia – powiedziała Joanna Lech, dyrektor Unijnych Projektów Transportowych i członek jury, cytowana przez portal architektura.muratorplus.pl. – Stwarza to potencjał do zwiększenia zainteresowania transportem publicznym wśród mieszkańców regionu, jak również turystów. Jest to również dobry krok w stronę zmniejszenia wykluczenia komunikacyjnego. Wszystkie dworce są niezwykle funkcjonalne, dostosowane do nowoczesnych standardów obsługi pasażera, pozbawione barier architektonicznych.  Obiekty są zintegrowane z systemem komunikacyjnym miejscowości, w których się znajdują. Ta modernizacja dworców jest też udanym przykładem wykorzystania środków unijnych na rozwój transportu kolejowego z regionalnego programu operacyjnego – dodała.

Redakcja